In padrin per La Panera a Luven

Acziun da padrinadi da plontas en Surselva

La vendita dils padrinadis da plontas seigi ina via pusseivla per contonscher la finamira. Igl inschignier forestal Rudolf Zuber ei il menader dil project lantschau ier en preschientscha dils representants dallas medias grischunas. Las empremas 50 plontas ein gia presentadas ella pagina d’internet www.baumpatenschaften.ch. Pil schiember cun rom d’arpa agl ur dalla via da Caischavedra all’Alp Soliva ha la Regiun Surselva gia in padrin, era pil pégn «La Panera» a Luven. Quei pégn da 47,3 meters altezia ed il diameter da 176 cm vegn schazegiaus sin 250 onns ed ei ina dallas pli aultas plontas en Surselva. Ins numna il pégn agl ur dalla plazza da termagliar era la «dunna verda». Il padrinadi cuosta 5000 francs. Las singulas plontas san ins fittar per l’entira veta. Sco cuntervaleta survegn il padrin ni la madretscha in document cun foto, ina registraziun el register dils padrinadis da plontas silla pagina d’internet dalla Regiun Surselva ed in invit a guidas organisadas. Per fatschentas sappi in padrinadi da plontas era vegnir duvraus per far reclama, ha il president dalla Regiun Surselva Sep Cathomas fatg attent alla presentaziun.

Onn internaziunal digl uaul

En Surselva detti in diember remarcabel da plontas singularas monumentalas. «Lur statura, fuorma, grossezia ed altezia particularas sveglia smarvegl e respect», ha Sep Cathomas constatau. La Surselva disponi era d’in grond potenzial da biodiversitad, han ton il president dalla Regiun Surselva sco era igl iniziant dil project manegiau. Rudolf Zuber ha numnau sco exempel la vart seniastra dil Rein da Trun a Glion cullas spundas da caglias e plontas da tuttas sorts. L’acziun ha buc en emprema lingia igl intent da mantener la biodiversitad, mobein sensibilisar la populaziun persuenter. La Regiun Surselva ha priu igl onn internaziunal digl uaul per caschun da focusar e sensibilisar. Era cun in grond potenzial da biodiversitad stoppien ina haver quitau da quella, ha Sep Cathomas detg. «La midada ella natira cuntinuescha bunamein discusamein, extremas midadas dall’aura e la midada dil clima laian anavos fastitgs.»

150 plontas

Rudolf Zuber ha declarau idea e concept dil padrinadi. Tenor emprem schazetg stettien rodund 150 plontas remarcablas a disposiziun pil padrinadi. Quei succedi en cunvegnientscha culs possessurs dallas plontas, en emprema lingia cullas vischnauncas. Quellas retscheivan 500 francs. Persuenter ein ils proprietaris promts da mantener las plontas eligidas. Las plontas ein derasadas ell’entira regiun ed ein faus, ruvers, gliendas, figneclas, larischs, tieus, schiembers e pégns. Punct da partenza digl inschignier forestal ei stau da mantener la cuntrada preciusa che mondi muort midada d’interess en decadenza. «Il pli evident ei quei da persequitar tier ils mises che vegnevan cultivai da vegl enneu e che creschan en.» La Regiun Surselva hagi mussau interess pil project, hagi denton buca saviu impunder las finanzas necessarias. Aschia ei l’idea naschida da participar la populaziun en fuorma dil padrinadi. Cullas entradas dil padrinadi per plontas vegn il fondo regiunal per natira e cultura spisgentaus. Quei fondo survescha alla finanziaziun restonta da projects da muntada regiunala. Tochen dacheu vegneva il fondo segiraus cun contribuziuns dalla lescha davart igl agid d’investiziuns.

Documentau las plontas

Rudolf Zuber ha documentau 50 plontas e presenta ellas ella pagina d’internet www.baumpatenshaften.ch cun fotografias e descripziun detagliada. Ina da quellas plontas ei in tieu ell’Alp Val Tenigia buca lunsch naven dalla Tegia nova. «Cheu anflan las vaccas e las nuorsas umbriva e da bischa schurmetg.» Il tieu schai ella pastira ed ei strusch 15 meters aults. Cun sia cruna treidubla e la roma largia eis el buca da surveser. Tschun fotografias dil tieu numnau ein publicadas ella pagina e giusut ei il formular da reservaziun. Il tieu ell’Alp Val Tenigia ei aunc buca reservada, ella tscherca aunc in padrin ni ina madretscha.

Tier la publicaziun ella pagina d’internet fa la Regiun Surselva era reclama pil project cun in fegl sgulont che vegn repartius proximamein. Plinavon duei in cudisch illustrau raquintar dil svilup dils uauls. Sillas cartas vegnan uauls particulars e plontas remarcablas documentai e purtretai.