×

Per l’entschatta digl onn

Il mintgadi politic ed il success da nossa democrazia dependan fetg da duas caracteristicas schumialas: la responsabladad da mintgin per siu agen far e la solidaritad.

Südostschweiz
03.01.14 - 01:00 Uhr
Per l’entschatta digl onn

da mario Cavigelli, president dalla regenza grischuna

Las duas caracteristicas neschan da nossa tenuta che las burgheisas ed ils burgheis ageschien primarmein en atgna responsabladad per sesezzas e sesezs, denton senza ch’ellas ed els piardien ord egl il senn per la cuminonza. La promtadad da mintga singul da far e d’acceptar cumpromiss e da contribuir enzatgei alla cuminonza: quei distingua nus en special.

Cun raschun essan nus perschuadi che nus tuts essan habels da contribuir sezs al bien. Quei vala cunzun en ina democrazia sco la nossa, buca mo sch’ins mira sin ils interess persunals e familiars, mobein era sch’ins vesa nossa societad sco tala. Nus savein gidar a midar fatgs e situaziuns. Angela Merkel ha formulau: «Affons dalla fortuna han buca tut necessariamein gia da bial’entschatta. Els survegnan semplamein il meglier da quei ch’els entaupan sin lur atgna via.»

Ils proxims onns e decennis vegnan a metter all’emprova las duas caracteristicas schumialas «atgna responsabladad» e «solidaritad». Quei ha da far surtut cun dus svilups che tonschan lunsch sur igl intschess da nies cantun Grischun ora. Mo senza dubi fagein nus «part da quei giug»: la relaziun «marcau – campagna» e la relaziun «carstgaun – ambient».

Ils svilups ellas regiuns urbanas ed ellas regiuns ruralas sespleigan auter. Els marcaus e giu la Bassa creschan la populaziun ed il traffic, il terren per habitar e luvrar sesminuescha, las finanzas vegnan pli scarsas. Sin la campagna ed ellas regiuns muntagnardas havein nus auters quitaus: adina pli paucas naschientschas, las sfidas per il turissem, il commerci e l’agricultura, il basegns da bunas infrastructuras per il traffic e – secapescha era cheu – las finanzas adina pli scarsas.

In’egliada all’utilisaziun dalla natira e dalla cuntrada muossa ch’il «footprint», il fastitg ecologic dalla generaziun actuala, ei oz duas e miez gadas memia gronds. Nies stil da viver, nies standard da viver, sto s’adattar al potenzial dalla natira e digl ambient. Mo taluisa savein nus surdar a nos affons e biadis in fundament da viver intact e porscher ad els ina provisiun sauna da resursas natiralas per in bien avegnir economic.

Las difficultads che nus havein da dumignar vegnan strusch ad esser pli grondas che las difficultads che nus havein dumignau el vargau», ha Winston Churchill declarau inaga. Quei constat magari era oz. Ei pretenda denton puspei che mintgin surprendi sez bia responsabladad e muossi solidaritad en favur dalla cuminonza. Mo quei permetta d’anflar vias ed instruments adequats per che mintgina e mintgin da nus – silla campagna ni en in center, giuven ni vegl – hagi ina veta cun in avegnir empermettent.

Jeu giavischel a tuttas e tuts in bien onn 2014.

Kommentieren
Wir bitten um euer Verständnis, dass der Zugang zu den Kommentaren unseren Abonnenten vorbehalten ist. Registriere dich und erhalte Zugriff auf mehr Artikel oder erhalte unlimitierter Zugang zu allen Inhalten, indem du dich für eines unserer digitalen Abos entscheidest.
Mehr zu MEHR